İKİ VEFALI DOST : MÜMİN VE CAMİ
Müslüman mabedinin adı “secde edilen yer” anlamında Mescit, ya da “müminleri çatısı altında toplayan” anlamında Cami’dir.
Secde, kulun Allah’a en yakın olduğu an… O zaman mescit/cami, ibadet mahalli olma özelliğinin yanında kulun Allah’a yakınlık kesbettiği özel mekândır… Nasıl ki insan derdini çekinmeden sıkılmadan açabileceği, en yakın, en candan vefakâr bir dost arar kendine, cami de öyle vefakâr bir dost mekân. Başı daralanın gideceği, dertlinin derdini dökeceği, sıkıntısını gidereceği, başka sığınacak yer bulamayanın sığındığı istinatgâh, iltica evi… Bu evin kapısı kapanmaz, kapanmamalı. Gece gündüz gidilebilecek tek ev bu ev… Bu eve girmek için randevu almak gerekmiyor, kendisine sığınıp sıkıntımızı atacağımız en rahat ve en emin yerdir orası.
Ashaptan Ebu Umame dünyevi sıkıntılardan bunalmıştır. Namaz vakti dışında mescide kapanır. Rasulüllah Efendimiz (s.a.s.) mescide girdiğinde onu görür ve: “Ya Eba Umame! Namaz vakti değil, niçin mescitte oturuyorsun?” diye sorar.
“Yakama yapışan sıkıntılar ve borçlar yüzünden ya Rasulellah!” cevabını verir Ebu Umame.
Efendimiz (s.a.s.): “Sana bir dua öğreteyim mi? Onu söylediğin zaman Allah (c.c.) sıkıntılarını giderir ve borcunu ödetir.” buyurur.
Ebu Umame: “Evet ya Rasulellah” der. Efendimiz (s.a.s.): “Sabah ve akşam; ‘Allah’ım! Gam ve kederden, acizlikten ve tembellikten, korkaklık ve cimrilikten, borcun baskısından ve düşmanların kahrından sana sığınırım!’ de.” buyurarak bu duayı öğretir.
Ebu Umame der ki: “Bunu yaptım, Allah sıkıntımı giderdi, borcumu ödeme imkanı verdi.” (Ebu Davud, Salat, 367.)
Cailerimiz sıkıntıların atılacağı manevi sığınma merkezleridir. Ebu Umame onun için başka yer aramamış, camiye sığınmıştır bu gencimizin ve birçoklarımızın yaptığı gibi. Çünkü camiye sığınan Allah’a sığınmış demektir.
Hayatı yaratan ve yöneten Allah’a iltica ederek ancak sıkıntılar bertaraf edilebilir. Çünkü Allah müminlerin dostudur ve O’ndan daha vefalı dost olamaz. Bu nedenle Rasulüllah Efendimiz Hz. Bilal’e: “Ey Bilal! Namaza çağırarak bizi rahatlat” buyurarak, huzurun ve mutluluğun Allah ile beraber olmakta olduğunu ifade etmiş. Onun için Rasulüllah (s.a.s.) can pazarının yaşandığı savaştan döndüğünde dahi, evine girmeden önce mescide giriyor, iki rekât tehıyyetü’l-mescit namazı kılıyordu. (Müslim, Müsafirun, 72.)
Allah Teala mescidi kendi adına izafe ederek “Beytullah/Allah’ın Evi” ifadesini kullanıyor. (Bakara, 125.) Buna göre caminin vefakar müdavimleri, Allah’ın evinde ve O’nun misafiri olarak bulunuyor demektir.
Böylesine yüce, böylesine kerim bir Zat’ın misafiri olmak… Taberani’nin İbn Mesud’dan rivayetinde Rasulüllah şöyle buyurmuşlar: “Yeryüzünde Allah’ın evleri mescitlerdir ve misafirine ikramda bulunmak Allah üzerine bir haktır…” (Taberani, 10/161, Nr:10324.)
Ev sahibine nisbetle bu misafirlik büyük bir lütuf olmakla beraber, bu kutlu evin seçkin misafirlerinin arasında yer almak da ayrı bir lütuftur.
Cami ile ilişkisinde mümin vefalı olmalıdır. Mescitlere devam etmeyi alışkanlık haline getirmesi, kişinin mümin oluşunun alameti sayılmış. (Tirmizi, İman, 8; İbn Mace, Mesacid, 19.)
Arşın gölgesinde yer alacak olan yedi sınıftan birinin de kalbi camiye bağlı olan, yani camiye karşı vefalı olan, cami ile köprüleri atmayanlar olduğu ifade edilmiş. (Buhari, Ezan, 36; Müslim, Zekat, 91.)
Rasulüllah Efendimiz, bizzat gayret ve katkılarıyla inşa edilen ilk mescit olan Kuba mescidiyle karşılıklı gönül bağı kurmuşcasına, dost ziyareti yapar gibi cumartesileri onu ziyaret etmiş (Buhari, Tatavvu, 2-4; Müslim, Hac, 515, 522.)
Orada iki rekât namaz bir umreye bedel sayılmış (Nesai, Mesacid, 9; İbn Mace, İkametu’s-salat, 197.)
Her alanda örneğimiz olan Efendimiz’in, Medine’ye hicretinde başını sokacak bir eve sahip olmadan mescit inşasına girişmesi, evini mescide bitişik inşa edip ömür boyu mescit ile komşu yaşaması, bu konuda onlarca emir ve tavsiyesi, cami algımız ve mümin-cami arasındaki vefa ilişkisinin nasıl olması gerektiği konusunda bize yeterli bilgiyi vermektedir.
İbadethane olma özelliğiyle camiler, yaratılış gayesi Allah’a ibadet etmek olan insanın, Allah’la yaptığı sözleşmenin en belirgin ve en etkin uygulama alanlarıdır aynı zamanda. Allah, yarattığı en şerefli varlık olan insanı ibadetle mükellef kılmış ve ona şöyle hitabetmiş: “Ey Adem oğulları! Size şeytana tapmayın, çünkü o sizin apaçık bir düşmanınızdır, bana kulluk ediniz, doğru yol budur, demedim mi?” (Yasin, 60, 61.)
“Sadece Allah’a kulluk etme” konusunda vefakar müminin en güçlü şahidi, kulluğun en güzel şekilde icra edildiği yerler olan camilerdir. Ayrıca tüm hayatın kulluk bilinci çerçevesinde şekillenmesinde de camiler en önemli merkezlerdir.
Mümin ve cami birbirlerini onaran iki vefalı dosttur. Erkeği, kadını, büyüğü, küçüğü, genci, ihtiyarı tüm inananların kendilerini yetiştirdiği, olgunlaştırdığı, kırılan dökülen yanlarını tamir ettikleri mekânlardır camiler. Mümin, içinde rahmet ve minnetle yadettiği ecdadından aldığı kutlu mirası elinden tutup getirdiği geleceğinin güvencesi evladına yine camide devreder. Sadece caminin kubbesi, minaresi, şadırvanı değildir evladına devrettiği. Çocukları Allah kelamıyla orada tanışır, peygamber varisleriyle orada buluşur, rahmani ve nebevi terbiyeyle orada yetişir, adab ve erkânı orada öğrenirler. Allah’a ve ahirete olan samimi imanları ile, namazları-zekâtları ile, Allah’tan başkasından korkmayan duruşlarıyla müminler camiyi madden ve manen imar ederler.
Mümin, vefakâr bir dost olarak ömür boyu irtibat halinde olduğu camiden, son deminde de vefa görerek bu dünyadan göç eder. Hayatının son anındaki dünyaya vedası, doğup büyüdüğü, yatıp kalktığı, yiyip içtiği evinden değil camiden olur. Doğduğunda minarelerinden yükselen ezan sesi ile dünyaya adımını atmıştır, bu dünyadan giderken de cami onu sinesine alır, günde beş defa bir araya geldiği mümin kardeşleriyle son defa buluşturur, onların hüsn-i şehadetlerinin, hayır dualarının şahidi olarak öylece ebediyete uğurlar.